Katalog zbiorów

Anne Applenbaum w precyzyjnie udokumentowanej książce ukazuje historię Gułagu - rozbudowanej sieci obozów pracy rozrzuconych po całym obszarze Związku Sowieckiego: od wysp na Morzu Białym po brzegi Morza Czarnego: od Afryki po równinę Azji Centralnej: od Murmańska po Workutę i Kazachstan; od centrum Moskwy po przedmieścia Leningradu. Słowo "Gułag" jest skrótem wywodzącym się od nazwy Gławnoje Uprawlienie Łagierej - Główny Zarząd Obozów Pracy. W miarę upływu czasu zaczęto określać tym mianem nie tylko sam zarząd obozów, lecz również cały sowiecki system pracy niewolniczej i wszystkie jego formy: obozy pracy, obozy karne, obozy dla więźniów politycznych i kryminalnych, obozy dla kobiet, dzieci i obozy przejściowe.Dla Polaków słowa "gułag", "łagier", "zona" mają szczególne znaczenie - byliśmy wśród narodów, które najdotkliwiej poznały sowiecki system represji i ludobójstwa. Bogata jest także polska literatura łagrowa, z której szeroko korzystała autorka książki.

Wspomnienia wojennej sieroty.
Prusy Wschodnie, rok 1945. W czasie ucieczki przed Armią Czerwoną siedmioletnia Liesabeth Otto najpierw traci matkę, a wkrótce zostaje sama. Zrozpaczona i bezradna, w poszukiwaniu jedzenia i dachu nad głową trafia na Litwę. Tam, żebrząc po wsiach, najmując się do dorywczych prac za kawałek chleba, walcząc stale z zimnem, głodem i nieprzyjaznymi ludźmi, prowadzi całe lata życie włóczęgi "wilczego dziecka". Jako niespełna dziesięciolatka zostaje brutalnie zgwałcona. W wieku szesnastu lat za drobne kradzieże trafia na sześć lat do łagrów. Zwolniona, wędruje po całym Związku Radzieckim w poszukiwaniu swojego miejsca na ziemi. Nie traci nadziei, że pewnego dnia zobaczy jeszcze rodzinę.

Siedemdziesięciokilkuletnia dziś Liesabeth w 1975 roku odnalazła w Niemczech brata i ojca. Mieszka na przemian pod Hanowerem i w Kaliningradzie.